Λαγκαδάς : Πολιτιστικός Σύλλογος Περιβολακίου

Πέρασαν τα Νικολοβάρβαρα και του Αι Λευτέρη και η Σαρακοστή των Χριστουγέννων φθάνει στο τέλος της. Οι μέρες των Χριστουγέννων πλησιάζουν, και ανοίγει η «κουβέντα» για το γιορτινό τραπέζι. Ένα τραπέζι, που έχει ταυτιστεί παραδοσιακά με τη συνεύρεση συγγενών και φίλων και γενικότερα με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.

Οι νοικοκυρές προσπαθούν να τελειώσουν όλες τις δουλειές ,όπως καθαριότητα, να στρώσουν το σπίτι με στρωσίδια πεντακάθαρα, να έχουν ετοιμάσει καινούργιες φορεσιές ειδικά για τα μικρά παιδιά και στη συνέχεια να ετοιμαστούν με τα μαγειρέματα για το τραπέζι της Αγίας ημέρας των Χριστουγέννων .

Το χοιρινό ήταν το φαγητό που δεν έλειπε από κανένα σπίτι. Το σφάξιμο του γουρουνιού, δηλαδή τα χοιροσφάγια ήταν ολόκληρη ιεροτελεστία, οι μαχαλάδες σηκώνονταν στο πόδι από τα «γκουρλίσματα» των γουρουνιών. Ακόμα και τα πιο φτωχά σπίτια χωρίς κρέας δεν έμεναν. Οι συγγενείς και οι γείτονες φρόντιζαν να τους δώσουν, για να μη λείψει το πατροπαράδοτο πιάτο από το τραπέζι. Κι αν υπήρχε μεγάλη ένδεια έσφαζαν μια κότα και έφτιαχναν κοτόπουλο ανήμερα τα Χριστούγεννα και η σπεσιαλιτέ της ημέρας που δεν έπρεπε να λείπει από κανένα σπίτι ήταν η «μπάμπο».

Στη Θράκη μας τηρούνταν και τηρείται και σήμερα ένα ακόμη εθιμοτυπικό. Την παραμονή στο τραπέζι υπήρχαν εννιά διαφορετικά φαγητά, άβραστα και νηστίσιμα, ώστε η σημειολογία να παραπέμπει σε αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο και που τα εννέα πιάτα συμβολίζουν τους εννέα μήνες της εγκυμοσύνης της Παναγίας μας και ακόμη μερικά από τα πιάτα που ήταν στο τραπέζι είχαν το δικό τους συμβολισμό. Στην περιοχή του Διδυμοτείχου π.χ. το ΜΕΛΙ, συμβολίζει τη συνδρομή κάθε μέλους της οικογένειας στον οικογενειακό κορβανά.Το ΚΡΑΣΙ, για να μεγαλώνει και να «απλώνει» η οικογένεια σαν την κληματαριά. Η ΠΙΤΑ, για να έχει αφθονία το σιτάρι. τοΜΗΛΟ, για να έχει η οικογένεια το «ροδοκόκκινο» χρώμα της υγείας.

Τις μέρες των Χριστουγέννων έρχονται στο μυαλό και στη σκέψη οι εικόνες που κυριαρχούσαν στη διάρκεια του Δωδεκαημέρου και κυρίως στα Χριστούγεννα. Ήθη, έθιμα και κυρίως τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, που εδώ στη Θράκη μας ήταν και παραμένουν πάρα πολλά, αφού η παράδοση παραμένει αναλλοίωτη και ζωντανή.

Κάθε χωριό είχε τα δικά του τραγούδια, διαφορετικά και ξέχωρα από το διπλανό. Πολλά και τα έθιμα τόσο από τον θρησκευτικό κύκλο όσο και από τον κύκλο των μεταμφιέσεων.

Η Θράκη δικαιολογημένα κατέχει την πρωτιά στο μεγάλο αριθμό χριστουγεννιάτικων τραγουδιών. Στη Θράκη τα παιδιά μέχρι το 1930 και λίγο αργότερα, από βδομάδες μπροστά και σαν έμπαινε η Σαρακοστή για τα Χριστούγεννα, άρχιζαν να ετοιμάζονται για τα «Κόλιαντα», κάνοντας πρόβες, φωνάζοντας στις γειτονιές κάθε βράδυ σχεδόν. Έτσι το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων, πανέτοιμα πλέον, με τις ομάδες τους ξεχύνονταν στα θεοσκότεινα σοκάκια του χωριού, κρατώντας στα χέρια τους χοντρά και μακριά ξύλα, τις «τσουμάκες». Τα ξύλα αυτά δεν ήταν μόνο σύμβολο της γιορτής, που συμβολίζανε τα ραβδιά των ποιμένων της Βίβλου. Ήταν τα προστατευτικά τους μέσα από τις επιθέσεις των σκυλιών. Μ’ αυτές επίσης θα χτυπούσαν τις πόρτες των σπιτιών, για να τους ανοίξουν. Στα χωριά των προσφύγων από την Ανατολική Θράκη τα παιδιά (πάντα τα αγόρια) έλεγαν τα δικά τους «κόλιντα», σαν αυτό που λένε ακόμα στο Φυλακτό, χωριό του Δήμου Τυχερού, του νομού Έβρου.

«Σαράντα μέρες έχουμι Χριστόν που καρτερούμι, κι αυτές σαράντα τώρα θέλω να τον τραγουδήσω. Χριστούγεννα, να Χριστούγεννα, Χριστός τώρα γεννιέται. Γεννιέτι και βαφτίζετι, στο μέλι και στο γάλα. Το μέλι το τρων οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες. Και μεις να σας τραγουδήσουμι, Χριστός να σας φυλάει, Και του χρόνου».