Δημοτικά: Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2019

ΤΟΥ:  ΧΡΗΣΤΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΑΔΗ 

Έρχονται σαρωτικές αλλαγές στην αυτοδιοίκηση...

Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2019, και τούτο επειδή τα πάνω κάτω αναμένεται να φέρει η καθιέρωση της απλής αναλογικής.

Με στόχο τη συναίνεση, καταργούνται επιτροπές και ενδυναμώνονται οι Δημοτικές Ενότητες.

Μέσα στο καλοκαίρι κατατίθεται - σύμφωνα με πληροφορίες - από την κυβέρνηση η νομοθετική ρύθμιση για την απλή αναλογική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενταγμένη στο συνολικό πλαίσιο αλλαγών του «Καλλικράτη».

«Σταθερός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να θεσμοθετηθεί για όλα τα αιρετά όργανα του κράτους, το Κοινοβούλιο, τα Περιφερειακά και τα Δημοτικά Συμβούλια, το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο των θέσεων και προστίθεται: «Πρόκειται για μια διαδικασία, που όσον αφορά το κόμμα μας, περιέχει, εκτός από νομοθετικές παρεμβάσεις, και την προετοιμασία για πολιτικές συνεργασίες. Η απλή αναλογική –περισσότερο από κάθε άλλο σύστημα– προϋποθέτει τη σοβαρή και έγκαιρη επεξεργασία μιας πολιτικής συμμαχιών άξιας του ονόματός της και όχι της τελευταίας στιγμής».

Και σε άλλο σημείο των θέσεων επισημαίνεται όσον αφορά δήμους και περιφέρειες: «Στη διακυβέρνηση των ΟΤΑ, χρειάζεται η ενίσχυση των συλλογικών οργάνων έναντι των μονοπρόσωπων και η πραγματική ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στις τοπικές υποθέσεις».

Δύο ή και περισσότερες παρατάξεις μπορούν να συνεργαστούν και πριν από τις κάλπες εξασφαλίζοντας η καθεμία έναν δικό της αριθμό εδρών ή και μετά τον πρώτο γύρο στηρίζοντας για το αξίωμα του δημάρχου ή του περιφερειάρχη τα ίδια πρόσωπα.

«Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να εισαγάγει μια εποχή συναίνεσης και σε θέματα Αυτοδιοίκησης λόγω του τοπικού χαρακτήρα των θεμάτων με τα οποία ασχολούνται οι αυτοδιοικητικοί αιρετοί» εξηγεί ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Σκουρλέτης και σχολιάζει:

Τι σημαίνει όταν λέμε ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για τα σκουπίδια ή για το εάν πεζοδρομηθεί ένας δρόμος;

Η απλή αναλογική και στον χώρο της Αυτοδιοίκησης εντάσσεται σε μία συνολικότερη αντίληψη της κυβέρνησης υπέρ των συνεργασιών αλλά και σε μία ευρύτερη στρατηγική συμμαχιών. Πρακτικά, η ισχύς του συστήματος της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στέλνει στον δεύτερο γύρο τους δύο πρώτους σε ποσοστά υποψηφίους, εφόσον κάποιος επικεφαλής δεν συγκεντρώσει ποσοστό 50%+1.

Ωστόσο οι δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις θα εκπροσωπούνται στα συμβούλια με βάση τον αριθμό των εδρών που θα εξασφαλίζουν από τον α’ γύρο με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Τη δεύτερη Κυριακή θα αναμετρώνται δύο πρόσωπα και όχι οι παρατάξεις τους, όπως λένε κυβερνητικοί παράγοντες. Η εφαρμογή της απλής αναλογικής και στους αυτοδιοικητικούς σχηματισμούς ευνοεί την προοπτική των συμμαχιών είτε πριν είτε μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις.

Σε ό,τι αφορά την Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, προτείνεται:

1. Η κατάργηση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής και τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων της στα Συμβούλια των Δημοτικών Ενοτήτων.

2. Η κατάργηση της Οικονομικής Επιτροπής και τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων της είτε στα Συμβούλια των Δημοτικών Ενοτήτων είτε (όπου αυτό δεν είναι δυνατό) στο Δημοτικό Συμβούλιο ή στην Εκτελεστική Επιτροπή, ανάλογα και με το ειδικότερο περιεχόμενο εκάστης αρμοδιότητας.

3. Η διάκριση των πολιτικών και των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων και τη μεταφορά τους στα αντίστοιχου χαρακτήρα όργανα.

4. Η αναβάθμιση του ρόλου του Γενικού Γραμματέα του Δήμου, ώστε να αποφορτιστεί ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι από τις αμιγώς διεκπεραιωτικές και διαχειριστικές αρμοδιότητες και να είναι σε θέση να επιτελούν τον πολιτικό και επιτελικό τους ρόλο, παραμένοντας ωστόσο ο Γενικός Γραμματέας πολιτικό στέλεχος του Δήμου (μετακλητός).

5. Η ενίσχυση της υπηρεσιακής δομής των ΟΤΑ α’ βαθμού, με την καθιέρωση μεταξύ άλλων ενός minimum θέσεων και οργανικών μονάδων σε κάθε κατηγορία ΟΤΑ α’ βαθμού, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ανάγκες τους, που θα διασφαλίζει τη συνέχεια και τη θεσμική μνήμη των υπηρεσιών, ανεξαρτήτως της εναλλαγής των Δημοτικών Αρχών, και θα ενισχύει την επιχειρησιακή τους ικανότητα.

6. Η συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων του Δήμου στις συνεδριάσεις είτε της Εκτελεστικής Επιτροπής είτε του Δημοτικού Συμβουλίου είτε και των δύο αυτών οργάνων, με δικαίωμα λόγου, σε όλα τα θέματα που αφορούν τον τρόπο διοίκησης, το προσωπικό και τα οικονομικά του Δήμου.

7. Η δημιουργία ενός τετραμερούς συστήματος διοίκησης των Ο.Τ.Α. με τα βασικά όργανα που απεικονίζονται στον πίνακα:

8. Η ριζική αναμόρφωση των δευτερευόντων οργάνων, και συγκεκριμένα:

Η κατάργηση των ειδικών επιτροπών με περιορισμένο, εκ του νόμου, αντικείμενο και την καθιέρωση, γενικώς, της ελευθερίας των Δημοτικών Συμβουλίων να συγκροτούν επιτροπές, είτε μόνο από μέλη τους, κατ’ αναλογία της δύναμης κάθε παράταξης (που θα μπορούν να έχουν και αποφασιστικές αρμοδιότητες) είτε και με τη συμμετοχή εργαζομένων του Δήμου, άλλων φορέων και ιδιωτών (οπότε, υποχρεωτικά, θα έχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα).

Η αντικατάσταση της Επιτροπής Διαβούλευσης, από ένα Δημοτικό Κοινωνικό και Οικονομικό Συμβούλιο, στο οποίο θα μετέχουν οι εκπρόσωποι όλων των βασικών φορέων της περιοχής και το οποίο θα συνεδριάζει υποχρεωτικά σε τακτά και σύντομα χρονικά διαστήματα, εκφράζοντας γνώμη επί όλων των θεμάτων που απασχολούν την τοπική κοινωνία και το Δήμο, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήματος του Δήμου. Σε συγκεκριμένες σημαντικές αποφάσεις (π.χ. κατάρτιση προϋπολογισμού, επιχειρησιακού προγράμματος κ.λπ.) το Συμβούλιο θα παίζει καθοριστικό ρόλο ως ο κεντρικός φορέας της διαβούλευσης στο τοπικό επίπεδο.

Η αναμόρφωση του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων, ώστε αυτό να συγκροτείται από αιρετά μέλη, από τους ίδιους τους μετανάστες και πρόσφυγες που κατοικούν στα όρια του Δήμου, καθώς και από εκπροσώπους των φορέων αλληλεγγύης.

Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι:

-Το δικαίωμα εκλέγειν προτείνεται να δοθεί στους πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε. και στις περιφερειακές εκλογές.

-Το όριο εκλογικής ενηλικότητας προτείνεται να μειωθεί στα 17 έτη και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, σε εναρμόνιση προς τη ρύθμιση που υιοθετήθηκε πρόσφατα και για τις εθνικές εκλογές, με το ν. 4406/2016.

-Αντίστοιχα προς ότι προαναφέρθηκε για το δικαίωμα του εκλέγειν, προτείνεται το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για τους πολίτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. θα επεκταθεί και στο αξίωμα του περιφερειακού συμβούλου.

-Προτείνεται η διατήρηση του ηλικιακού ορίου κτήσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι ως έχει, ήτοι στα 18 έτη για τους Δημοτικούς/Περιφερειακούς Συμβούλους και στα 21 έτη για τον Δήμαρχο/Περιφερειάρχη.

-Προτείνεται η πλήρης κατάργηση της εσωτερικής διαίρεσης των Δήμων σε εκλογικές περιφέρειες και ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του Δήμου.

-Προτείνεται η διατήρηση της ισχύουσας ρύθμισης για την εκλογή των περιφερειακών συμβούλων ανά νομό.

Για τις δημοτικές εκλογές προτείνεται:

Κατάρτιση ενιαίου ψηφοδελτίου για όλο το Δήμο για κάθε συνδυασμό, χωρίς προϋποθέσεις υποψηφίων κ.λπ. ανά Δημοτική Ενότητα.

Καθιέρωση ελάχιστου αριθμού υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων ίσου με τον αριθμό των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου και μέγιστου αριθμού ίσου με τον αριθμό των εδρών +10%.

Αποσύνδεση των συνδυασμών που μετέχουν στις εκλογές για το (κεντρικό) Δημοτικό Συμβούλιο από τους συνδυασμούς που καταρτίζονται σε κάθε Δημοτική Ενότητα για το οικείο Συμβούλιο

Αυτόνομη κατάρτιση συνδυασμών για κάθε Συμβούλιο Δημοτικής Ενότητας.

Σε ό,τι αφορά τη δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση, προτείνεται:

1ον. Η κατάργηση της άμεσης εκλογής των χωρικών Αντιπεριφερειαρχών και την ενιαία αντιμετώπιση του θεσμού των Αντιπεριφερειαρχών με τρόπο ανάλογο με αυτόν που ισχύει για τους

Αντιδημάρχους.

2ον. Η κατάργηση της Οικονομικής Επιτροπής και τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων της είτε στο Περιφερειακό Συμβούλιο είτε στην Εκτελεστική Επιτροπή, ανάλογα και με το ειδικότερο περιεχόμενο εκάστης αρμοδιότητας.

3ον. Η διάκριση των πολιτικών και των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων και τη μεταφορά τους στα αντίστοιχου χαρακτήρα όργανα.

4ον. Η αντιστοίχηση του θεσμού του Εκτελεστικού Γραμματέα (Περιφέρειας) προς αυτόν του Γενικού Γραμματέα (Δήμου), ώστε να αντιμετωπίζεται ενιαία, και την αναβάθμιση του ρόλου του, ώστε να αποφορτιστεί ο Περιφερειάρχης και οι Αντιπεριφερειάρχες από τις αμιγώς διεκπεραιωτικές και διαχειριστικές αρμοδιότητες και να είναι σε θέση να επιτελούν τον πολιτικό και επιτελικό τους ρόλο, χωρίς ωστόσο ο Γενικός (Εκτελεστικός) Γραμματέας να χάνει τον πολιτικό του ρόλο (μετακλητός).

5ον. Η αναβάθμιση του ρόλου και της επιχειρησιακής ικανότητας των υπηρεσιών των Περιφερειών, μέσω μεταξύ άλλων και της καθιέρωσης ενός minimum περιεχομένου των οργανισμών τους, ως προς τις οργανικές μονάδες αυτών, ώστε να διασφαλίζεται η συνέχεια και η θεσμική μνήμη, ανεξαρτήτως της εναλλαγής των Περιφερειακών Αρχών.

6ον. Η συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων της Περιφέρειας στις συνεδριάσεις είτε της Εκτελεστικής Επιτροπής είτε του Περιφερειακού Συμβουλίου είτε και των δύο αυτών οργάνων, με δικαίωμα λόγου, σε όλα τα θέματα που αφορούν τον τρόπο διοίκησης, το προσωπικό και τα οικονομικά της Περιφέρειας.

7ον. Η δημιουργία ενός τετραμερούς συστήματος διοίκησης των Περιφερειών, κατ' αναλογία με τα ισχύοντα στους Δήμους, ως προς τα βασικά όργανα (βλ. παραπάνω).

8ον. Η ριζική αναμόρφωση των δευτερευόντων οργάνων, και συγκεκριμένα :

 Η κατάργηση των ειδικών επιτροπών με περιορισμένο, εκ του νόμου, αντικείμενο και την καθιέρωση, γενικώς, της ελευθερίας των Περιφερειακών Συμβουλίων να συγκροτούν επιτροπές, είτε μόνο από μέλη τους, κατ' αναλογία της δύναμης κάθε παράταξης (που θα μπορούν να έχουν και αποφασιστικές αρμοδιότητες) είτε και με τη συμμετοχή εργαζομένων της Περιφέρειας, άλλων φορέων και ιδιωτών (οπότε, υποχρεωτικά, θα έχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα).

 Η αντικατάσταση της Επιτροπής Διαβούλευσης, από ένα Περιφερειακό Κοινωνικό και Οικονομικό Συμβούλιο, στο οποίο θα μετέχουν οι εκπρόσωποι όλων των βασικών φορέων της περιοχής και το οποίο θα συνεδριάζει υποχρεωτικά σε τακτά και σύντομα χρονικά διαστήματα,

εκφράζοντας γνώμη επί όλων των θεμάτων που απασχολούν την τοπική κοινωνία και την Περιφέρεια, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήματος της Περιφέρειας. Σε συγκεκριμένες σημαντικές αποφάσεις (π.χ. Κατάρτιση προϋπολογισμού, επιχειρησιακού προγράμματος κ.λπ.) το Συμβούλιο θα παίζει καθοριστικό ρόλο ως ο κεντρικός φορέας της διαβούλευσης στο περιφερειακό επίπεδο.